آموزش مهارت های زندگی به روش قصه گویی

به عنوان والدین و مشاوران، یکی از بزرگترین دغدغه های ما این است که به کودکان خجالتی کمک کنیم در موقعیت های اجتماعی که با بزرگتر شدن کودکان گسترده تر هم می شوند ،احساس راحتی و اعتماد به نفس داشته باشند .

برای کودکان اجتماعی این قضیه چندان مشکل نیست، چون انگار به صورت ذاتی خودمانی تر هستند، اما برای کودکان خجالتی خروج از لاک کمرویی و احساس راحتی و اطمینان کردن در جامعه می‌تواند روند کند و دردناکی باشد.

به جای آنکه خجالتی بودن را یک عیب یا نقطه ضعف تلقی کنیم، بهتر است آن را به عنوان هدیه ذاتی در نظر بگیریم که با کمک آن کودک به فردی خلاق خلاق و شهودی تبدیل می شود . خیلی از هنرمندان، دانشمندان و نویسندگان مطرح و موفق، افراد کمرویی بودند که توانستند مهارت های ارتباطی متفاوتی را برای کنار آمدن با شرط اجتماعی گوناگون ابداع کنند.

 با به کار بستن آموزه‌های این کارگاه، والدین و آموزگاران به کودکان خجالتی کمک می کنند که بتوانند روش های کاربردی و مفید یاد بگیرند و با آنها در موقعیت های اجتماعی مختلف احساس آسودگی داشته باشند. اگر کودکی را که به شدت خجالتی است با روش ها و راه حل هایی مجهز کنیم ،تجهیز آنها سبب می شود درد و ناراحتی شان از حضور در جامعه کم شود و در حقیقت مسیر کودک را برای داشتن یک زندگی کامل سازنده و شاد هموار کرده ایم .

تحقیقات نشان می‌دهد کودکان خجالتی، والدین خجالتی دارند. اگر شما هم در این گروه قرار می گیرید سعی کنید برای فرزندتان یک« الگوی عملی» باشید و به او یاد دهید با چه رفتارهایی توانستید خجالتی بودن را کنار بگذارید.

 اگر هم فردی خودمانی و راحت هستید، بسیار مهم است بدانید که کودک شما شاید به اندازه خودتان اجتماعی نباشد. پس از او توقع نداشته باشید مانند خودتان رفتار کند ،موقعیت سختی را برای هر دو نفر ایجاد نکنید .

موارد نادری هم وجود دارد که کم‌رویی یک کودک تا جایی ادامه پیدا می کند که روی نمرات، دوستی ها و تمام تعاملات اجتماعی او تاثیر منفی مخصوصی می گذارد .اگر چنین موردی پیش آمد بهتر است از طریق ما روانشناسان به صورت حرفه ای  کمک بگیرید.

 اساسی‌ترین وظیفه شما والدین و معلمان و نزدیکان یک کودک خجالتی این است که با دقت به آنچه کودک می خواهد بگوید گوش دهید. گوش دادن همراه با شکیبایی و محبت، بهترین هدیه‌ای است که می‌تواند از شما دریافت کند.

برای این که کودک و نوجوان با قصه‌های مناسب و طی چند روز بتواند اعتماد به نفس لازم را پیدا کند و بر کمرویی و خجالت خود غلبه کند و اعتماد به نفس خود را افزایش دهد، باید یکسری قصه هایی را پیدا کنیم و برای او بخوانیم. برای افزایش اعتماد به نفس باید کودک ۱۰ مهارت زندگی را یاد بگیرد و در مورد هر مهارت یک یا چند قصه بخواند و هر قصه را هم چندین بار بخواند ، تا تمام مطالب  آن وارد ذهن و روان کودک شود. اما چه قصه هایی را انتخاب کنیم ؟ و قرار است چه آموزش هایی به او بدهیم تا بتواند اعتماد به نفس خود را افزایش دهد؟

در کتاب قصه درمانی تالیف دکتر نسرین گودرزی به تمامی این سوالات پاسخ داده می شود. این کتاب را می توانید از انتشارات رشد تهیه کنید.

اگر شما یک روانشناس یا مشاور یا مربی مهدکودک یا معلم مدرسه هستید، می توانید این قصه‌ها را انتخاب کنید و برای کودک یا نوجوان خود بخوانید .

در ابتدا لازم است از پرسشنامه کمرویی استفاده کنید تا میزان و شدت کم رویی و خجالت و اعتماد به نفس پایین را در کودک بسنجید و سپس متناسب با آن برای درمان کودک و افزایش اعتماد به نفس آن وقت بگذارید.

هر چه میزان اعتماد به نفس کودک پایین تر باشد باید تعداد قصه های بیشتری برای کودک انتخاب شود و هر قصه را به دفعات بیشتری باید خواند و تکرار کرد . برای درمان کمرویی و خجالت کودک و همچنین افزایش اعتماد به نفس او باید قصه هایی را انتخاب کنیم که این ۱۰ مهارت را به کودک آموزش دهد:

۱- آموزش مهارت خودآگاهی

۲-آموزش مهارت روابط بین فردی

۳- آموزش  مهارت تصمیم گیری

۴- آموزش توانایی حل مسئله

۵-  آموزش تفکر خلاق

۶- آموزش تفکر انتقادی

۷-  آموزش توانایی مقابله با استرس(مدیریت استرس).

۸-  آموزش مهارت مقابله با هیجانات

۹-  آموزش مهارت همدلی

۱۰-  آموزش مهارت مدیریت زمان

آموزش افزایش اعتماد به نفس و مهارت قاطعیت و جرات ورزی با پکیج آموزش مهارتهای زندگی به روش قصه گویی

نکته مهم: در جلسه اول؛ انجام آزمون کمرویی برای تشخیص شدت کمرویی و تعیین تعداد جلسات درمان کمرویی و نوع قصه های انتخابی،انجام می شود.  وسپس با آموزش این مهارت ها به روش قصه گویی به افراد کمک می کنیم خودشان را بشناسند و مجهز به مهارت های بین فردی، ارتباط موثر و حل مسئله، مقابله با هیجانات، همدلی و مدیریت استرس شوند و بتوانند به این وسیله در تمام موقعیت های اجتماعی از عهده کنترل خود و موقعیت برآیند و بدین وسیله موانع را برای داشتن اعتماد به نفس و ابراز وجود را رفع نمایند.

قصه های مناسب برای هر مهارت از انتشارات ابوعطا و سایر انتشارات ویژه کودک و نوجوان گرفته شود.